Κάθε χρόνο, την δεύτερη Δευτέρα του Φεβρουαρίου εορτάζεται η Διεθνής και Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά της Επιληψίας από το 2015. Αποτελεί μια καλή ευκαιρία να μάθουμε κάποια πράγματα για την σχετικά άγνωστη και ύπουλη αυτή πάθηση.

Η επιληψία δεν θεωρείται νοητική ασθένεια και στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζεται επιτυχώς με φάρμακα, αν και το κενό θεραπείας υπολογίζεται στον αναπτυσσόμενο κόσμο στο ανησυχητικό 80%. Στον κόσμο υπάρχουν περίπου 50 εκατομμύρια άτομα με επιληψία, ενώ στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 100.000 άτομα με επιληψία.

Οι επιληπτικές κρίσεις είναι αποτέλεσμα ξαφνικών συνήθως σύντομων διαδοχικών βιοηλεκτρικών εκκενώσεων μιας ομάδας εγκεφαλικών κυττάρων (νευρώνων) που προκαλούν διάφορες αφαιρέσεις, κινήσεις, συσπάσεις, συμπεριφορές, αισθήσεις και συγκινήσεις. 

Οποιαδήποτε κι αν είναι η αιτία των επιληπτικών κρίσεων, η πραγματικότητα παραμένει η ίδια: ο κίνδυνος τραυματισμού και του ξαφνικού απροσδόκητου θανάτου από τις κρίσεις είναι υψηλός.

Ας δούμε τα 10 βασικά βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε στα δευτερόλεπτα ή τα λεπτά που διαρκεί η κρίση για να βοηθήσουμε ένα άτομο που έχει πάθει επιληπτική κρίση:

1. Παραμείνετε ψύχραιμοι.

2. Κοιτάξτε τριγύρω – Υπάρχουν σε κοντινή απόσταση αντικείμενα που ενδέχεται να προκαλέσουν τραυματισμό (π.χ. έπιπλα, διακοσμητικά); Αν ναι, μετακινήστε τα.

3. Σημειώστε την ώρα έναρξης της κρίσης.

4. Μην αφήσετε το άτομο μόνο – Θα πρέπει να παράσχετε υποστήριξη σε περίπτωση πτώσης και να μιλάτε αργά και χαμηλόφωνα.

5. Προστατεύστε το κεφάλι – Χρησιμοποιήστε κάτι μαλακό, όπως ένα μαξιλάρι ή μια πετσέτα, αν το άτομο βρίσκεται στο έδαφος.

6. Μην προσπαθείτε να συγκρατήσετε το άτομο – Μην ασκείτε πίεση στα χέρια ή στα πόδια για να αποτρέψετε τους σπασμούς.

7. Μην τοποθετήσετε τίποτα στο στόμα του ατόμου.

8. Ελέγξτε την ώρα – Αν οι σπασμοί δεν έχουν σταματήσει μετά από 5 λεπτά, καλέστε ασθενοφόρο.

9. Αφού σταματήσει η κρίση τοποθετήστε το άτομο σε θέση πλάγιας κατάκλισης και ελέγξτε αν ο ρυθμός αναπνοής του έχει επανέλθει στο φυσιολογικό. Ελέγξτε ότι δεν υπάρχει κάποιο ξένο σώμα (π.χ. τροφή, τεχνητή οδοντοστοιχία) στην αναπνευστική οδό. Καλέστε ασθενοφόρο αν παρατηρήσετε δυσκολία στην αναπνοή αφού σταματήσει η κρίση.

10. Μην απομακρυνθείτε μέχρι να βεβαιωθείτε ότι το άτομο έχει επανέλθει πλήρως.

Η αναπνοή σχεδόν πάντα επανέρχεται αυτόματα μετά από μια κρίση. Αν ο ασθενής δεν αναπνέει, αυτό σηματοδοτεί επιπλοκή της κρίσης. Το βλέπουμε όταν υπάρχει έλλειψη δυνατότητας αναπνοής, καρδιακή προσβολή ή χτύπημα στον λαιμό. Σε αυτές τις ασυνήθιστες περιστάσεις πρέπει να αρχίσει αμέσως CPR (καρδιοαναπνευστική ανάνηψη). Αν υπάρξουν επαναλαμβανόμενες κρίσεις ή μία κρίση διαρκέσει πάνω από πέντε λεπτά, το άτομο πρέπει να έχει άμεση ιατρική βοήθεια.

Τι δεν πρέπει να κάνουμε:

1. Να μετακινήσουμε το άτομο, εκτός εάν κινδυνεύει.

2. Να προσπαθήσουμε να ανοίξουμε το στόμα.

3. Να προσπαθήσουμε να βάλουμε κάποιο αντικείμενο στο στόμα.

4. Να του δώσουμε κάτι να πιει.

5. Να προσπαθήσουμε να κάνουμε τεχνητή αναπνοή εκτός από τη σπάνια περίπτωση που ο ασθενής δεν αναπνέει μετά την κρίση.