Ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει κάνει από χρόνια την εμφανισή του στη χώρα μας και έκτοτε επανεμφανίζεται κάθε έτος, με αποτέλεσμα να θεωρείται πλέον ότι έχει εγκατασταθεί και εδώ, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 

Μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Η βασική δεξαμενή του ιού στη φύση είναι κυρίως τα άγρια πτηνά, από όπου μολύνονται τα κουνούπια, ενώ οι άνθρωποι δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια. 

Η πλειονότητα των ανθρώπων που μολύνονται με τον ιό είναι ασυμπτωματικοί, περίπου 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα ιογενούς συνδρομής και λιγότεροι από 1% παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση. 

Οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και γενικά άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.

Πώς μεταδίδεται ο ιός;

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Τα κουνούπια μολύνονται από τον ιό τσιμπώντας άγρια πτηνά που είναι φορείς του, ενώ δεν μπορούν να κολλήσουν από νοσούντες ανθρώπους. Ο ιός δεν μεταφέρεται από άνθρωπο σε άνθρωπο παρά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις μέσω μετάγγισης αίματος, μεταμόσχευσης οργάνων, μολυσμένης σύριγγας ή βελόνας και από τη μητέρα στο έμβρυο.

Ποιοι κινδυνεύουν από τον ιό;

Από τα άτομα που θα έρθουν σε επαφή με τον ιό, οι περισσότεροι δεν θα εμφανίσουν κανένα σύμπτωμα και το ανοσοποιητικό τους θα καταφέρει να τον αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. Περίπου το 20% θα παρουσιάσει ήπια συμπτώματα γρίπης και λιγότεροι από 1% θα εμφανίσουν σοβαρές παρενέργειες, όπως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα και οξεία χαλαρή παράλυση. Στην τελευταία κατηγορία βρίσκονται κυρίως ηλικιωμένοι και άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας όπως κατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα, νεφροπάθειες, καρκίνο, διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα, νευρολογικά προβλήματα και χρόνια αναπνευστικά προβλήματα.

Πως μπορούμε να προστατευθούμε;

Καθώς οι περιοχές κυκλοφορίας του ιού δεν μπορούν να προβλεφθούν, καλούμε τους πολίτες της περιφέρειας μας να τηρούν σχολαστικά  τα παρακάτω ατομικά μέτρα προστασίας από τα κουνούπια:

– Χρήση εντομοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρμα και πάνω από τα ρούχα. 

– Προσοχή κατά τις σημαντικότερες ώρες έκθεσης στα τσιμπήματα. Τα περισσότερα είδη κουνουπιών που μεταφέρουν τον ιό τσιμπούν από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.  

– Χρήση κατάλληλων ενδυμάτων. Ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια). Πιο αποτελεσματικά είναι τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα. . Συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα.

– Αντικατάσταση νερού σε μεγάλα ανθοδοχεία ή άλλες παρόμοιες διακοσμητικές κατασκευές τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα.

– Καλό κούρεμα γρασιδιών, θάμνων, φυλλωσιών (σημεία που βρίσκουν καταφύγιο τα ενήλικα κουνούπια).

– Πότισμα κατά προτίμηση τις πρωινές ώρες.

– Τα πιατάκια από τις γλάστρες να αδειάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα (λιγότερο από εβδομάδα).

– Μικρές ή μεγάλες λακκούβες στο χλοοτάπητα ή σε άλλα σημεία του κήπου που  μπορούν να συγκρατήσουν νερό περισσότερο από μία εβδομάδα θα πρέπει να παραγεμιστούν με χώμα ή να  αποστραγγίζουν καλά. 

– Τα λούκια και οι υδρορροές  στη  σκεπή πρέπει  να  διατηρούνται καθαρά καθώς εύκολα  φράζουν  από  φύλλα  ή  κλαδάκια  δένδρων  και  συγκρατούν  το  νερό  της βροχής.

– Βρύσες που στάζουν, αυτόματα ποτίσματα ή άλλες υδραυλικές εγκαταστάσεις με διαρροές μπορούν εύκολα να δημιουργήσουν μικρές εστίες ανάπτυξης κουνουπιών και πρέπει να διορθώνονται άμεσα.

– Παιδικές πισίνες, κουβαδάκια ή άλλα παιχνίδια που συνήθως αφήνονται μόνιμα στην αυλή ή στον κήπο θα πρέπει να τοποθετούνται σε κατάλληλα σημεία ώστε να μην μαζεύουν το νερό της βροχής.

– Τα  κουνούπια  συχνά  επιλέγουν  να  γεννήσουν  τα αβγά τους  στο  νερό  που συγκεντρώνεται σε δοχεία, βαρέλια, παλιά λάστιχα αυτοκινήτων ή ακόμη και σε μικρά τενεκεδένια κουτιά που πολλές φορές υπάρχουν ξεχασμένα σε κάποια γωνία του  κήπου.  Για  όσα  από  αυτά  δεν  μπορούν να  απομακρυνθούν  θα  πρέπει  να φροντίσουμε ώστε να μην παραμένει στάσιμο νερό στο εσωτερικό τους ανοίγοντας τρύπες στον πυθμένα τους ή σκεπάζοντάς τα.

– Στη λήψη μέτρων αποτροπής εισόδου κουνουπιών στους εσωτερικούς χώρους κατοικιών, με την τοποθέτηση αντικουνουπικών πλεγμάτων και σιτών στα παράθυρα, στις πόρτες και στους φεγγίτες και κουνουπιέρων στους χώρους κατάκλισης και ύπνου, ειδικά για τα βρέφη κα τους ηλικιωμένους.

– Χρήση ειδικών απωθητικών συσκευών ρεύματος για τα εσωτερικό των κατοικιών ή καύσης (σπιράλ) για τους εξωτερικούς χώρους και απωθητικών λοσιόν με αυστηρή τήρηση των οδηγιών του κατασκευαστή, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται σε βρέφη ή ηλικιωμένους.

– Χρήση κλιματισμού στους εσωτερικούς χώρους, καθώς ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών και χρήση ανεμιστήρων, καθώς το ρεύμα αέρα δυσχεραίνει τη δράση τους.

Επισημαίνουμε ιδιαίτερα ότι «τα κουνούπια δεν θα σταματήσουν να υπάρχουν και να τσιμπούν το πληθυσμό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλα μεταδίδουν ασθένειες».