Στα προπύλαια του χειμώνα, ενός χειμώνα διαφορετικού, δύσκολου και μεγάλου, το μόνο που δε θέλουμε να μας προδώσει είναι το ανοσοποιητικό μας. Ένα φυτό που κάνει πραγματικά θαύματα στη δύναμή μας ενάντια στους ιούς και στα μικρόβια, είναι η εχινάκεια. 

Πήρε το όνομά της από την ελληνική λέξη «εχινός», εξαιτίας των αγκαθιών που έχει στα άνθη της. Πρόκειται για ιθαγενές φυτό της Βόρειας Αμερικής και ένα από τα πιο διαδεδομένα βότανα των Ινδιάνων. Οι τελευταίοι το χρησιμοποιούσαν αιώνες πριν το ανακαλύψουν οι Ευρωπαίοι για να θεραπεύουν από μολύνσεις μέχρι δαγκώματα φιδιών. Από τον 19ο αιώνα η χρήση του διαδίδεται στη Γηραιά Ήπειρο και αρχίζει η καταγραφή της δράσης του.

Αν και μετά την είσοδο των αντιβιοτικών στην αγορά η χρήση του περιορίστηκε αρκετά, τα τελευταία χρόνια, με την τάση που επικρατεί για την εφαρμογή ήπιων εναλλακτικών μεθόδων άρχισε και πάλι να διαδίδεται ευρύτερα. Μάλιστα, δεκάδες είναι οι έρευνες που διεξάγονται από πανεπιστήμια και ιατρικούς οργανισμούς για το ποιοι είναι οι τρόποι που επιδρά η εχινάκεια στον οργανισμό μας. 

Ανάμεσα στα διαφορετικά είδη, αυτά που ξεχωρίζουν είναι τα εξής: Echinacea purpurea, Echinacea pallida και Echinacea augustifolia. Ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της γρίπης και του κρυολογήματος, δρουν κατά των ιών και των βακτηρίων, ενώ χρησιμοποιούνται τοπικά για την επούλωση ελκών και πληγών. Η εχινάκεια augustifolia είναι πολύ αποτελεσματική στην αντιμετώπιση λοιμώξεων στο ανώτερο αναπνευστικό και το ουροποιητικό σύστημα.

Ειδικότερα, η Εχινάκεια:

• Βοηθά στη μείωση του κρυολογήματος και της γρίπης. Αποτελεί μια ευρέως διαδεδομένη θεραπεία στις ΗΠΑ για τα κρυολογήματα και τη γρίπη. Μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθά σε σημαντικό βαθμό στη μείωση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος και της γρίπης και στην επιτάχυνση της ανάρρωσης. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ενός κρυολογήματος που μόλις ξεκινά. Παρόλα αυτά, δεν συνιστάται η χρήση της για μακροχρόνια πρόληψη των κρυολογημάτων.
• Είναι διεγερτικό του ανοσοποιητικού συστήματος. Έχει αποδειχθεί ότι διεγείρει τη δραστηριότητα των λευκών αιμοσφαιρίων και τις εκκρίσεις τους σε παράγοντα νέκρωσης όγκων (ΤΝF), που προκαλεί την καταστροφή των κυττάρων και των μικροβίων. 
• Είναι ισχυρό αντιιικό. Τα εκχυλίσματα της εχινάκειας έχουν δοκιμαστεί για τις δραστικές αντιιικές τους ιδιότητες. Πράγματι, έχει αποδειχθεί ότι τα εκχυλίσματα αυτού του βοτάνου αυξάνουν την αντίσταση στη γρίπη, τον έρπη και τους ιούς της ανεμοβλογιάς. 
• Είναι αντιβακτηριακό. 
• Είναι αντισπασμωδικό. Οι σπασμοί που οφείλονται σε μη φυσιολογικά υψηλά επίπεδα ακετυλοχολίνης -μια χημική ουσία που εμπλέκεται στη λειτουργία του νευρικού συστήματος- έχει αποδειχθεί ότι ελέγχονται σε κάποιο βαθμό με τη χρήση της εχινάκειας.
• Βοηθά στην επούλωση πληγών. Το υαλουρονικό οξύ διεγείρει την ανάπτυξη των κυττάρων που είναι υπεύθυνα για το σχηματισμό κολλαγόνου και συνδετικού ιστού και το πολυσακχαριδικό εκχύλισμα της εχινάκειας έχει αποδειχθεί πως βοηθά στο σχηματισμό ενός σταθερού συμπλέγματος που περιλαμβάνει υαλουρονικό οξύ.
• Καταπολεμά τις λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης. Μπορεί να ανακουφίσει από τα συμπτώματα της ερεθισμένης ουροδόχου κύστης και των βακτηριακών λοιμώξεων αυτής.

Τρόπος χρήσης και συνιστώμενη δοσολογία

Η θεραπευτική δοσολογία κυμαίνεται από 100-500 mg ή 5-20 ml βάμματος. Η υπερδοσολογία προκαλεί γαστρεντερικές διαταραχές και μειώνει την άμυνα του οργανισμού.

Προτείνεται η λήψη του φυτού είτε ως βότανο και παρασκευή αφεψήματος, ή ως βάμμα ή ως συμπλήρωμα διατροφής μόνο 15-20 μέρες του μήνα και η μέγιστη περίοδος χρήσης της είναι οι 8 εβδομάδες. 

Παρενέργειες

Η λήψη εχινάκειας αντενδείκνυται από άτομα που πάσχουν από διαβήτη, νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια, λύκο και ρευματοειδή αρθρίτιδα, όπως επίσης από ασθενείς που λαμβάνουν κορτικοστεροειδή, κυτταροτοξικά και αντιρετροϊκά φάρμακα. Η λήψη εχινάκειας ενδείκνυται μόνο κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης με ιατρική παρακολούθηση.

Σοφία Δημάκη, φαρμακοποιός